1. Βιογραφικά στοιχεία

Η Ελένη Ιβάνοβνα Σαραντόβα γεννήθηκε περίπου το 1754, αλλά δεν είναι γνωστός ο τόπος γέννησής της. Υπήρξε σύζυγος του Πάβελ Σαράντοβ (Παύλου Σαράντη, Σαραντηνού), ανώτερου αξιωματικού του Ελληνικού Τάγματος της Μπαλακλάβα. Τον Απρίλιο του 1787, σε ηλικία 33 χρονών, ορίστηκε επικεφαλής του Λόχου των Αμαζόνων και έμεινε στην ιστορία ως η καπετάνισσα του λόχου αυτού. Είναι γνωστή και ως Ελένα Σιντιάνσκαγια από το επώνυμο του δεύτερου συζύγου της.

Η Ελένη Σαραντόβα πέθανε σε ηλικία 95 χρόνων, στις 4 Σεπτεμβρίου 1849, στη Συμφερούπολη, όπου είχε ζήσει όλη της τη ζωή, και ενταφιάστηκε στο παλαιό χριστιανικό νεκροταφείο (σήμερα δε σώζεται) της πόλης.¹Εγγονός της Ελένης Σαραντόβα ήταν ο Ι.Σ. Τσεχ, συγγραφέας, ιστοριοδίφης και δραστήριο μέλος της επιστημονικής επιτροπής αρχειονομίας και αρχαιογνωσίας της Κριμαίας.

2. Η αίτηση της Σαραντόβα και η δράση της στο Λόχο των Αμαζόνων

Το Σεπτέμβριο του 1848, με την ιδιότητα της χήρας του κρατικού συμβούλου Σιντιάνσκι, η Ελένη Σιντιάνσκαγια-Σαραντόβα υπέβαλε αίτηση στον κυβερνήτη του Καυκάσου Μ.Σ. Βοροντσόβ, στην οποία με συνοπτικό τρόπο περιγράφει το ιστορικό του Λόχου των Αμαζόνων, όπως και τον προσωπικό της ρόλο σ' αυτό, και ζητά χρηματική ενίσχυση καθώς παρουσιάζεται να βρίσκεται σε βαθύ γήρας, σχεδόν τυφλή και άπορη, χωρίς ποτέ κατά το παρελθόν να έχει ενοχλήσει με παρακλήσεις της τους σεβαστούς μονάρχες για επίδοση βοηθήματος. Συνημμένη στην αίτηση της Σαραντόβα υπήρχε η βεβαίωση του προεστώτος των ευγενών της Ταυρίδας Α.Ν. Καζνατσέεβ, ο οποίος επιμαρτυρούσε το αληθές των εκτεθέντων και συνηγορούσε να τύχει ευνοϊκής προσοχής το σχετικό αίτημα. Ο Βοροντσόβ γνωστοποίησε αρμοδίως την αίτηση διά του υπουργού πρίγκιπα Π.Μ. Βολκόνσκι, ο οποίος με τη σειρά του το ανέφερε στον αυτοκράτορα Νικόλαο, με αποτέλεσμα η Σαραντόβα να λάβει, σχεδόν αστραπιαία, στις 29 Σεπτεμβρίου 1848, εφάπαξ επίδομα 300 ασημένιων ρουβλίων. Επιπρόσθετα, ο Νικόλαος έδειξε προσωπικό ενδιαφέρον και ζήτησε να καταγραφούν όλες οι σχετικές μαρτυρίες για τη δημιουργία και δράση του Λόχου των Αμαζόνων στα χρόνια της Αικατερίνης. Το Δεκέμβριο του 1848 ο Βοροντσόφ απέστειλε στον αυτοκράτορα τις καταγραμμένες ιδιοχείρως αναμνήσεις της γηραιάς Σαραντόβα, καθώς και τη στολή μαζί με το πορτρέτο της, που καταχωρίστηκαν στο αρχείο του αυτοκρατορικού υπουργείου της Αυλής²και μέχρι σήμερα φυλάσσονται στο Ρωσικό Κρατικό Ιστορικό Αρχείο της Αγίας Πετρούπολης.