1. Ανθρωπογεωγραφία
Η Καβάρνα βρίσκεται περίπου 60 χιλιόμετρα βορειοανατολικά της Βάρνας, κοντά στο ακρωτήριο Καλή Άκρα. Είναι χτισμένη στη θέση της αρχαίας Βιζώνης, η οποία ήταν αποικία της Μεσημβρίας ή, κατά άλλη εκδοχή, ιδρύθηκε από τους Κροβύζους Θράκες της ενδοχώρας κατά τον 6ο αι. π.Χ.1 Η αρχαία πόλη καταστράφηκε από σεισμό τον 1ο αι. π.Χ., αλλά ξαναχτίστηκε από τους Ρωμαίους. Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, εμφανίζονται οι ονομασίες Κάρβουνα, Κάρμπονα και τελικά Καβάρνα. Ο Ι. Νικολάου θεωρεί ότι το όνομα Καβάρνα προέρχεται από το Καρ-βαρ (για λόγους ευφωνίας έγινε Κα-βαρ), ονομασία που της έδωσαν οι Άβαροι (τέλη 6ου αιώνα) και σημαίνει «Καρών πόλις». Αναφέρει μάλιστα σχετικό απόσπασμα από τον Αρριανό «ἔνθεν δὲ εἰς Καρῶν λιμένα στάδιοι 180, καὶ ἡ γῆ ἐν κύκλῳ τοῦ λιμένος Καρία κλήζεται».2 Κατά τη διάρκεια της οθωμανικής κυριαρχίας, η Καβάρνα κατοικούνταν κατά βάση από ορθόδοξους χριστιανούς, τόσο ελληνόφωνους όσο και τουρκόφωνους. Οι τουρκόφωνοι, που συνιστούσαν μάλλον την κύρια πληθυσμιακή ομάδα, ονομάζονταν Γκαγκαούζοι και δεν είχαν προσχωρήσει στην αυτόνομη βουλγαρική εκκλησία, την Εξαρχία.3 Πριν από την ίδρυση του βουλγαρικού κράτους δεν υπήρχαν εγκατεστημένοι Βούλγαροι, ενώ το 1878 ζούσαν εκεί 260 οικογένειες Ελλήνων. Το 1903 κατοικούσαν στην Καβάρνα περίπου 1.250 Έλληνες.4 2. Ιστορία
Μετά την κατάκτηση από τους Οθωμανούς, στα τέλη του 14ου αιώνα, η Καβάρνα περιλαμβανόταν στην επαρχία της Βάρνας, που υπαγόταν στο σαντζάκι της Σιλίστριας. Κατά το Ρωσο-οθωμανικό πόλεμο του 1828-1829, η Καβάρνα κυριεύτηκε από τους Ρώσους και υπέστη σημαντική καταστροφή. Μετά τη σύσταση του αυτόνομου βουλγαρικού κράτους παρατηρήθηκαν σποραδικά επεισόδια μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων. Τον Ιούνιο του 1906 σημειώθηκαν ανθελληνικά επεισόδια και στην Καβάρνα, με συνέπεια τη σταδιακή μετανάστευση των Ελλήνων κατοίκων της προς την Ελλάδα. Μετά το 1913, το σύνολο σχεδόν των Ελλήνων είχε εγκαταλείψει την πόλη. Καθώς η Καβάρνα ήταν ένα μικρό από δημογραφικής πλευράς κέντρο και με περιορισμένη οικονομικά σημασία, οι πληροφορίες που έχουμε για την οικονομία και την κοινοτική οργάνωση της πόλης είναι λίγες. Γνωρίζουμε πάντως ότι το 1652, επί μητροπολίτη Άνθιμου, η πατριαρχική εξαρχία της Καβάρνας ενώθηκε με τη μητρόπολη Βάρνας.5 Το 19ο αιώνα υπήρχε μία ελληνική εκκλησία. Το 1856 λειτουργούσε αλληλοδιδακτικό σχολείο αρρένων, ενώ από το 1878 και παρθεναγωγείο, με 180 μαθητές και μαθήτριες συνολικά.6
1. «…Βιζώνη… Τοῦτο δὲ τὸ πολίχνιόν φασιν τίνες μὲν βαρβάρων τινὲς δ’ ἄποικον γεγονέναι Μεσημβρίας», βλ. Σκύμν. 758-759. 2. Νικολάου, Ι., Η Οδησσός (Βάρνα) υπό αρχαιολογικήν και ιστορικήν έποψιν (Βάρνα 1894), σελ. 123. 3. Κοτζαγεώργη-Ζυμάρη, Ξ. – Καζαμίας, Γ., «Οι Έλληνες της Βουλγαρίας σε αριθμούς, 1879-1934», στο Κόντης, Β. (επιμ.), Οι Έλληνες της Βουλγαρίας. Ένα ιστορικό τμήμα του περιφερειακού ελληνισμού (Θεσσαλονίκη 1999), σελ. 148-150. 4. Νικολάου, Ι., Η Οδησσός (Βάρνα) υπό αρχαιολογικήν και ιστορικήν έποψιν (Βάρνα 1894), σελ. 208· Βακαλόπουλος, Κ. Α., Ιστορία του Βόρειου Ελληνισμού. Θράκη (Θεσσαλονίκη 1993), σελ. 397. 5. Νικολάου, Ι., Η Οδησσός (Βάρνα) υπό αρχαιολογικήν και ιστορικήν έποψιν (Βάρνα 1894), σελ. 200-201. 6. Νικολάου, Ι., Η Οδησσός (Βάρνα) υπό αρχαιολογικήν και ιστορικήν έποψιν (Βάρνα 1894), σελ. 208-209. Βλ. επίσης Κοτζαγεώργη-Ζυμάρη, Ξ., Η ελληνική εκπαίδευση στη Βουλγαρία (1800-1914). Η ιστορία, οι δομές και ο ρόλος της (Θεσσαλονίκη 1997), σελ. 58-59. |
|
|